Meer geld naar cohesiebeleid, specifiek voor investeringen in groene transitie

Posted 18 juli 2022

In Digitalisering, Klimaat & Energie, Mobiliteit

Europese regio’s hebben meer geld nodig voor de aanpak van belangrijke uitdagingen, zoals de energie- en digitale transitie en groene mobiliteit. De begroting van het cohesiebeleid moet daarom minstens op hetzelfde niveau blijven als in de programmeringsperiode 2021-2027.

Meer geld voor cohesie

Het financieringsniveau van het cohesiebeleid moet minstens dat van de programmaperiode 2021-2027 zijn, of meer. De commissie regionale ontwikkeling (REGI) van het Europees Parlement ziet dit als de enige manier voor regio’s om de huidige uitdagingen op het gebied van klimaat, energie en digitalisering onder handen te nemen, evenals een mogelijke, toekomstige economische crisis. Cohesiemiddelen uit 2021 moeten worden ingezet om de toegenomen kosten van Europees gefinancierde infrastructuurprojecten rondom energie en transport te dekken. Bovendien moet meer geld beschikbaar komen voor het Fonds voor een rechtvaardige transitie (JTF) II. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het aangenomen ontwerpverslag van de commissie REGI over het achtste cohesieverslag van de Europese Commissie, ter voorbereiding op de plenaire stemming van het Europees Parlement in september.

De commissie voor het territoriale cohesiebeleid en de EU-begroting (COTER) van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) kwam tot soortgelijke adviezen over het cohesiebeleid, zeker met betrekking tot de rol die het kan spelen in de groene transitie. In haar ontwerpadvies over het achtste cohesieverslag, riep de commissie COTER op tot een nieuwe, Europese langetermijnstrategie voor 2030, waarbij de groene en digitale transitie het kader vormen voor onder meer investeringen in de economische, sociale en territoriale cohesie. Daarbij prees de commissie COTER het nieuw geïntroduceerde concept ‘do no harm to cohesion’, waardoor al het Europees beleid in 2027 moet bijdragen aan het verminderen van achterstanden tussen regio’s. Dit concept kan vooral impact hebben op de innovatieprogramma’s, die momenteel op ‘excellentie’ gebaseerd zijn. Michiel Rijsberman, gedeputeerde van de provincie Flevoland, diende verschillende amendementen in, vooral om de decentrale betrokkenheid te borgen bij de vaststelling van de bestedingskaders. Het advies zal in oktober in de plenaire zitting van het CvdR worden behandeld.

Cohesiebeleid en financiering

Zowel de commissie REGI als de commissie COTER zijn het erover eens dat cohesiemiddelen niet mogen worden ingezet om onvoorziene begrotingstekorten te verhelpen. Dit ondermijnt de beoogde impact van het cohesiebeleid als langetermijninvestering in de toekomst van regio’s.

De commissie REGI betreurt dat de vertragingen in de onderhandelingen over het meerjarig financieel kader (MFK) tot aanzienlijke vertragingen in de programmeringsperiode leiden. Zo worden de nationale cohesieprogramma’s voor de huidige programmeringsperiode van 2021-2027 nu pas goedgekeurd door de Europese Commissie, omdat de onderhandelingen over het MFK nog liepen. Daarom stelt de commissie voor twee afzonderlijke delen te creëren: het inhoudelijke deel (de cohesieprogramma’s) en het MFK-gerelateerde deel (de financiële middelen). Het inhoudelijke deel moet voor het MFK-gerelateerde deel worden overeengekomen en afgerond, zodat autoriteiten op tijd kunnen beginnen met de voorbereiding van de partnerschapsovereenkomsten.

Achtste cohesieverslag

Het cohesieverslag wordt elke drie jaar door de Europese Commissie gepubliceerd, waarin ze reflecteert op de belangrijkste veranderingen rondom territoriale ongelijkheid. In het achtste cohesieverslag zet de Commissie haar prioriteiten uit voor de verdere ontwikkeling van het cohesiebeleid. Het cohesieverslag moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van de EU.