Europese Commissie committeert zich aan de fiets

Posted 9 oktober 2023

Europeanen moeten meer gaan fietsen. De Europese Commissie heeft daarom op 4 oktober 2023 een Europese Fietsverklaring ondertekend. Hiermee committeert de Commissie zich aan de fiets als duurzaam, toegankelijk, betaalbaar en gezond vervoersmiddel in de EU.

Europese Fietsverklaring

Op 4 oktober 2023, tijdens de EU Urban Mobility Days, heeft de Europese Commissie de Europese Fietsverklaring ondertekend. Met de verklaring legt de Europese Commissie zich vast op acht streefdoelstellingen om de fiets een prominentere rol te geven als vervoermiddel. De verklaring is wettelijk gezien niet bindend. Het dient als strategisch kompas voor toekomstige beleidsinitiatieven.

De acht streefdoelstelling zijn:

Het ontwikkelen en versterken van fietsbeleid. De Commissie streeft ernaar om samen met lidstaten en decentrale overheden fietsbeleid te ontwikkelen, aan te nemen en te versterken in alle overheidslagen. De fiets worden geprioriteerd in stedelijke mobiliteitsplanning en werkgevers worden gestimuleerd om de fiets te promoten.
Het stimuleren van inclusieve, betaalbare en gezonde mobiliteit. Iedereen, inclusief mensen met een beperking, ongeacht leeftijd en geslacht, moet toegang hebben tot mobiliteit. De fiets moet als betaalbaar en gezond vervoermiddel worden gepromoot.
Het creëren van meer en betere fietsinfrastructuur. De Commissie streeft ernaar om gestandaardiseerde, Europese eisen te ontwikkelen voor verkeersveiligheid. De fietsverbindingen tussen steden en tussen stedelijke en plattelandsgebieden moet worden verhoogd, bijvoorbeeld door fietssnelwegen.
Het stimuleren van investeringen in de fiets als vervoermiddel. De Commissie streeft ernaar technische support, financiering en fondsen beschikbaar te stellen om fietsstrategieën te verwezenlijken en investeringen te stimuleren, zoals via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Cohesiefonds of de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit.
Het verbeteren van verkeersveiligheid. De Commissie streeft naar nul verkeersdoden in 2050 en een 50% vermindering tegen 2030. Maatregelen en wetgeving voor verkeersveiligheid moeten worden nageleefd, met een focus op het beschermen van fietsers.
Het ondersteunen van kwalitatieve, groene banen en de ontwikkeling van Europese fietsindustrie van wereldorde. De Commissie wil voorwaarden creëren die de Europese productie van fietsen stimuleert en die de Europese fietsensector ondersteunt, met een focus op de circulaire economie: het hergebruik, het repareren en het verhuren van fietsen.
Het ondersteunen van multimodaliteit en fietstoerisme. Fietsen moet een grotere rol krijgen in multimodale connectiviteit, vooral in combinatie met treinen, bussen en andere vervoersmodi in stedelijke en plattelandsgebieden.
Het verbeteren van dataverzameling over fietsen. Fietsgegevens moeten in de hele EU op dezelfde manier worden verzameld om te zorgen voor een effectieve monitoring van de voortgang bij de implementatie van de principes en toezeggingen uit de verklaring.

De streefdoelstellingen uit de verklaring zijn in lijn met de Europese mobiliteitsambities. Zo presenteerde de Commissie eind 2021 een nieuw raamwerk voor stedelijke mobiliteit, met richtsnoeren om openbaar vervoer, lopen en fietsen een integraal onderdeel te maken van de duurzame stedelijke mobiliteitsplannen (SUMP).

2024: Jaar van de Fiets?

In juni 2024 ondertekende de Europese transportministers van België, Nederland, Luxemburg, Oostenrijk, Denemarken en Ierland een eigen Europese Fietsverklaring en verzochten zij de Europese Commissie fietsbeleid meer aandacht te schenken. Daarbij stelden ze ook voor om 2024 uit te roepen tot het Europees Jaar van de Fiets. Eind oktober 2023 wordt bekend welk thema de Europese Commissie aan het jaar 2024 geeft.

Het “Europees Jaar van …” is een initiatief dat al bijna veertig jaar loopt, waarmee een bepaald urgent thema door de EU extra in het spotlicht wordt gezet. 2023 is het Europees Jaar van de Vaardigheden, 2022 was van de Jeugd en 2021 van het Spoor. Het “Europees Jaar van …” gaat gepaard met een reeks evenementen en nieuwe beleidsvoorstellen, waarmee het onderwerp hoger op de Europese agenda komt te staan. Dit kan resulteren in nieuwe wetgeving.