Europa’s veiligheid heeft topprioriteit: Commissie komt met Witboek voor Defensie
De wereld verandert snel en Europa staat voor steeds grotere veiligheidsuitdagingen. Van de Russische oorlog in Oekraïne tot geopolitieke spanningen wereldwijd: De tijd van afwachten is voorbij.
De huidige geopolitieke situatie dwingt Europa tot actie. Jarenlange onder-investering heeft kwetsbaarheden in de Europese defensiecapaciteit blootgelegd. Het nieuwe Witboek voor Europese Defensie benadrukt de noodzaak van:
- Een krachtig en veerkrachtig defensiesysteem om de veiligheid van Europese burgers te garanderen
- Meer investeringen in baanbrekende technologieën zoals kunstmatige intelligentie, kwantum en cyberdefensie.
- Intensieve samenwerkingen met internationale partners om dreigingen effectief te bestrijden.
Om de Europese defensiecapaciteit te versterken, publiceert de Europese Commissie het Witboek voor Europese Defensie – Paraatheid 2030, in samenhang met het ReArm Europe-pakket. Dit pakket voorziet in nieuwe financiële instrumenten voor EU-lidstaten, waarmee zij fors kunnen investeren in defensievermogen en zo de paraatheid van Europa op de lange termijn kunnen vergroten.
Een nieuwe fase voor Europese defensie
Europa kon jarenlang bouwen op een stabiele internationale orde, maar de huidige realiteit vraagt om hernieuwde actie. De oorlog aan Europa’s oostgrenzen en toenemende wereldwijde spanningen onderstrepen de noodzaak voor een sterkere en modernere Europese defensie.
Het Witboek voor Europese Defensie – Paraatheid 2030 schetst een ambitieuze strategie om Europa weerbaar te maken tegen toekomstige dreigingen. Drie kernprioriteiten staan centraal:
- Verhoogde defensie-investeringen
- Focus op Europese productie en samenwerking.
- Gezamenlijke investeringen in cruciale militaire capaciteiten, zoals luchtverdediging, cyberbeveiliging en munitievoorraden.
- Een sterke en innovatieve defensie-industrie
- Opschalen van productiecapaciteit en versnellen van leveringen.
- Eenvoudigere regelgeving en gezamenlijke aanbestedingen om de defensiemarkt competitiever en innovatiever te maken.
- Verbeterde militaire mobiliteit
- Snellere verplaatsing van troepen en materieel binnen de EU.
- Versterkte grensbescherming en strategische voorraadopbouw voor betere crisisrespons.
Deze maatregelen dragen niet alleen bij aan meer veiligheid, maar stimuleren ook economische groei en technologische innovatie binnen Europa.
De Commissie benadrukt de cruciale rol van het mkb in de ontwikkeling van de defensiesector. Daarom worden binnen het Europees Defensiefonds specifieke oproepen – calls – gelanceerd die gericht zijn op het mkb, met als doel deze bedrijven beter te integreren in de Europese defensieopgaven.
Op weg naar een Europese Defensie-Unie
VaHet Witboek biedt een heldere visie op een toekomst waarin EU-lidstaten zelf de regie over hun defensie behouden, terwijl ze profiteren van intensievere samenwerking binnen de Unie. Het document bouwt voort op drie pijlers:
- Aanpak van capaciteitstekorten in de defensie-industrie door regelgeving te versoepelen en gezamenlijke industriële programma’s te stimuleren.
- Uitbreiding van de gezamenlijke defensiemarkt, met investeringen in geavanceerde technologieën zoals AI en quantumcomputing.
- Grotere militaire paraatheid, onder andere door snellere troepenverplaatsing, strategische voorraadopbouw en betere operationele samenwerking.
Investeren in defensie betekent investeren in stabiliteit, economische groei en innovatie. In het Witboek wordt benadrukt dat het niet alleen gaat om méér geld – het draait om slimmer investeren en nauwer samenwerken.
ReArm Europe: een financiële impuls voor defensie
Om deze ambitieuze plannen te realiseren, introduceert de EU het ReArm Europe-pakket, waarmee meer dan €800 miljard wordt gemobiliseerd voor versterking van de Europese defensie.
De kernpunten:
- Flexibelere begrotingsregels, zodat lidstaten hun defensie-uitgaven kunnen verhogen zonder economische stabiliteit in gevaar te brengen.
- Een speciaal defensiefonds van €150 miljard (SAFE), gefinancierd via de kapitaalmarkten, gericht op investeringen in essentiële defensietechnologieën zoals luchtverdediging, drones en cyberbeveiliging.
- Toegang tot extra investeringen, via de Europese Investeringsbank en private financiering, waaronder de versnelde uitrol van de spaar- en investeringsunie voor defensieprojecten.
Een sterke defensiemarkt en internationale samenwerking
Naast interne versterking richt het Witboek zich op bredere internationale samenwerking. De EU wil nauwer samenwerken met:
- NAVO, om haar rol binnen de trans-Atlantische alliantie te versterken.
- Gelijkgestemde democratische landen, voor diepere strategische partnerschappen.
- Kandidaat-lidstaten en geassocieerde partners, zoals Oekraïne en de Westelijke Balkan, die betrokken worden bij gezamenlijke defensieprogramma’s.
Door te investeren in een sterke Europese defensiemarkt met efficiëntere regelgeving en grootschalige investeringen, wordt de EU minder afhankelijk van externe leveranciers en versterkt zij haar strategische autonomie.
De Commissie zal in juni van dit jaar een defensie-omnibus presenteren, met een specifieke focus op Europese milieuwetgeving die de snelle groei van de defensie-industrie beïnvloed. Deze omnibus vereenvoudigt Europese regelgeving, waardoor de defensie-industrie sneller kan opschalen.
Door:
Leah Corsmit, Huis van de Nederlandse Provincies.
Bronnen:
Joint White Paper for European Defence Readiness 2030 – Publicatie Europese Commissie
