De Raad van Europese Gemeenten en Regio’s publiceert rapport over regionaal bestuur in Europa

Posted 24 januari 2022

De Raad van Europese Gemeenten en Regio’s (CEMR) heeft een rapport met bijkomende online tool gepubliceerd over ontwikkelingen en hervormingen binnen het regionaal bestuur in Europa van 2012 – 2021. Het onderzoek legt daarbij de focus op regionale gezondheidszorgsystemen en de impact van COVID-19 op deze systemen.

TERRI rapport

De Raad van Europese Gemeenten en Regio’s (Council of European Municipalities and Regions / CEMR) heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkelingen en hervormingen binnen het regionaal bestuur in Europa de laatste tien jaar, het zogeheten TERRI rapport. Daarbij heeft de Raad zich specifiek gericht op de ontwikkelingen binnen de regionale gezondheidszorgsystemen en de impact van COVID-19 hierop. De CEMR heeft hiervoor decentrale overheden uit veertig Europese landen bevraagd, waaronder Nederland.

Allereerst ziet de CEMR dat in bijna alle Europese landen hervormingen op regionaal en lokaal niveau hebben plaatsgevonden. Veel van deze regionale hervormingen zijn uitgedragen door decentrale overheden en hebben er onder meer voor gezorgd dat de verhoudingen en verantwoordelijkheden tussen de verschillende overheidslagen complexer zijn geworden. Het onderzoek draagt echter kosten-efficiëntie en het verbeteren van overheidsdiensten aan als de voornaamste redenen dat deze hervormingen zijn doorgevoerd.

Als tweede constateert de CEMR dat in het afgelopen decennium veel van de verantwoordelijkheden voor de gezondheidszorg naar decentrale overheden zijn overgeheveld. Gezondheidssystemen in Europa zijn significant veranderd. De CEMR ziet een trend in de toename van decentralisatie met betrekking tot de gezondheidzorg, terwijl aan de andere kant de zeggenschap van decentrale overheden over gezondheidzorg is afgenomen. De besluitvorming is meer en meer bij centrale overheden komen te liggen. De COVID-19 pandemie heeft daarentegen uitgewezen dat de rol van decentrale overheden tijdens een dergelijke crisis onmisbaar is, bijvoorbeeld in het uitrollen van een vaccinatiecampagne. Uit het onderzoek blijkt dat goede samenwerking tussen de verschillende overheidslagen cruciaal is om effectief te handelen tijdens de pandemie.

Aanbevelingen

Het onderzoek heeft geleid tot de formulering van vijf aanbevelingen voor (de)centrale overheden:

Hervormingen binnen regionaal bestuur moeten samengaan met een uitgebreide consultatie van relevante stakeholders en niet alleen gericht zijn op kosten-efficiëntie. Hervormingen moeten een groter doel dienen, waar verscheidene stakeholders bij gebaat zijn.
Wanneer meer verantwoordelijkheden worden toebedeeld aan decentrale overheden, moet dit gepaard gaan met een grotere toebedeling van geld en zeggenschap aan deze overheden om effectief hun nieuwe verantwoordelijkheden te kunnen vervullen.
De verschillende verantwoordelijkheden van de betreffende overheidslagen moeten duidelijk zijn en worden gerespecteerd. Dit komt de effectiviteit van het beleid ten goede.
De samenwerking en coördinatie tussen verschillende overheidslagen op verscheidene beleidsterreinen moet worden gestimuleerd en verbeterd.
De uitkomsten en de impact van de Conferentie over de Toekomst van Europa moeten worden benut om gemeenten en regio’s te versterken.

Online vergelijkingstool

Naast het onderzoek, heeft het CEMR ook een zogeheten Country Comparison Tool gepubliceerd, een online tool waarmee alle veertig deelnemende landen met elkaar kunnen worden vergeleken. De vergelijkingen kunnen worden gedaan tussen decentrale overheden en hun competenties. Deze tool biedt decentrale overheden een mooie gelegenheid om hun eigen verantwoordelijkheden en prestaties tegen die van andere overheden af te zetten.

Achtergrond

Het huidige TERRI rapport is een eerste editie. Vooralsnog is er alleen een web-versie beschikbaar. Binnenkort zal er ook een pdf-versie worden gepubliceerd. De CEMR brengt verenigingen van steden, gemeenten en regio’s uit veertig landen bijeen, die allen deel uitmaken van de Raad van Europa.