160e plenaire sessie van het Comité van de Regio’s: de wolf, vaardigheden en cohesie

Posted 22 april 2024

In Agrofood, Duurzame & Gezonde Leefomgeving, Regionale Economie

De 160^e plenaire sessie van het Europees Comité van de Regio’s vond plaats op 17 en 18 april 2024. Onder meer de wolf, het Cohesiefonds, microplastics en het aantrekken van vaardigheden en talent in regio’s stonden op de agenda. Verschillende Nederlandse leden hadden spreektijd.

Beschermingsstatus van de wolf

Een van de onderwerpen op de agenda van de 160^e plenaire sessie van het Europees Comité van de Regio’s, was het aanpassen van de beschermde status van grote carnivoren, zoals de wolf. Het advies van de Roemeense rapporteur Borboly benadrukt dat er zorgen bestaan over de veiligheid van mensen en hun vee, vooral in plattelandsgebied. Het advies pleit voor een periodieke beoordeling van de Europese Habitatrichtlijn, die de beschermde status van carnivoren momenteel regelt. Afhankelijk van de ontwikkeling van populaties, moet er prioriteit worden gegeven aan betere preventiemaatregelen en het gebruik van afwijkingen op bestaande EU-wetgeving.

Decentrale overheden vragen in het advies daarnaast om meer gerichte financiering uit EU-fondsen, bijvoorbeeld in de vorm van op maat gemaakte steun voor plattelandsregio’s. Compensatiemechanismen zouden snel en eenvoudig toegankelijk moeten zijn voor alle boeren. Het advies werd door een meerderheid van het Comité aangenomen.

Ans Mol, gedeputeerde in de provincie Gelderland, sprak tijdens het debat: ‘U moet beseffen dat Nederland het meest dichtbevolkte gebied van Europa is, op Malta na. Hierdoor hebben wij eerder en vaker kans op conflicten tussen wolf en mens. (…) We hebben écht meer ruimte nodig om beheermaatregelen te kunnen nemen. Ik blijf daarom aandacht vragen voor een oplossing zoals de verlaging van de beschermde status van de wolf, zodat we gemakkelijker in kunnen grijpen bij probleemwolven en populatiebeheer van wolven op termijn mogelijk wordt.’

Door de beschermde status die wolven als inheemse soort genieten in Europa, is de wolf volop teruggekeerd in Europese regio’s, waaronder Nederlandse regio’s. De Europese Commissie ziet dat deze terugkeer tot conflicten leidt met lokale landbouw- en jachtgemeenschappen. Daarom heeft de Commissie in december 2023 voorgesteld om de beschermde status van wolven te veranderen van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’. Het Comité-advies is een reactie op dit voorstel.

Vaardighedenontwikkeling

Het is van cruciaal belang om de mobiliteit van vaardigheden en talent te verbeteren en zo de groene en digitale transitie van de EU te versterken. Dit is de kern van het aangenomen advies van de Franse rapporteur Decoster, over vaardigheden- en talentmobiliteit. De Europese Commissie presenteerde in november 2023 een voorstel om de EU aantrekkelijker te maken voor wereldwijd talent en hun interne mobiliteit te vergemakkelijken. Dit moet het ernstige tekort van arbeidskrachten aanpakken en het concurrentievermogen van de EU verbeteren.

Martijn van Gruijthuijsen
© European Union / John Thys

Martijn van Gruijthuijsen, gedeputeerde in de provincie Noord-Brabant, benadrukte dit: ‘In mijn eigen werk in Brabant, staan vaardigheden en talent centraal in ons beleid. (…) Vergeet niet dat we een voortdurend verbeterende beroepsbevolking nodig hebben, met noodzakelijke internationale mobiliteit, om het economische concurrentievermogen van de EU te verbeteren en onze strategische autonomie te vergroten. Dit advies draagt daar zeker aan bij.’

In het Comité-advies pleiten decentrale overheden voor specifieke doelstellingen en maatregelen om de mobiliteit van leerlingen in het beroepsonderwijs te bevorderen. Deze groep is volgens hen momenteel onvoldoende vertegenwoordigd in het Commissievoorstel. Het advies benadrukt ook het belang van gelijke toegang tot mobiliteit voor kwetsbare groepen. Decentrale overheden moeten worden betrokken bij het opstellen en uitvoeren van mobiliteitsplannen. Daarbij pleit het advies voor een “Europa van studentenmobiliteit’, gebaseerd op best practices uit grensregio’s. Hier moeten zowel decentrale overheden bij worden betrokken, als ook kenniscentra voor beroepsonderwijs, sociale partners en het mkb.

Erwin Hoogland
© European Union / John Thys

Erwin Hoogland, gedeputeerde in de provincie Overijssel, zei hierover: ‘Wij onderschrijven als Nederlands-Duitse grensregio het grote belang van leer- en werkmobiliteit in de EU. (…) Hierdoor krijgen jonge mensen de kans om euregionale en interculturele competenties te ontwikkelen. (…) Ik sluit graag af door aandacht te vragen voor twee zaken: de eerste is diploma-erkenning binnen de EU. Daarnaast pleit ik voor een goede samenwerking tussen alle onderwijsniveaus en het bedrijfsleven.’

Microplasticvervuiling

Tijdens de 160^e plenaire sessie stonden de Comité-leden stil bij de vervuiling die het verlies van kleine plastic bolletjes (pellets) met zich mee brengt. Microplastics hebben een aanzienlijke impact op het milieu, het klimaat en de economie – met name in kustgemeenschappen en voor de visserij-, landbouw- en toerismesector. De Italiaanse rapporteur Ciambetti presenteerde daarom zijn advies om deze vervuiling terug te dringen. Het advies werd unaniem aangenomen.

Het advies is een reactie op het voorstel van de Commissie uit oktober 2023 om de verontreiniging door plastic pellets te verminderen. In het Comité-advies wordt benadrukt dat de regels duidelijk, zeker en eenvoudig moeten zijn, zodat ze zich niet lenen voor verschillende interpretaties door de individuele lidstaten en een buitensporige last leggen op de betrokken overheidsdiensten. Organisaties, vooral kleine ondernemingen, zouden vanuit de EU steun moeten krijgen om aan de vereisten te voldoen. Daarbij pleiten decentrale overheden ervoor om het zeevervoer in het Commissievoorstel op te nemen. Ze vragen de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) daarnaast om zo snel mogelijk maatregelen te treffen voor het maritieme vervoer van pellets.

Friso Douwstra
© European Union / Vincent Duterne

Friso Douwstra, gedeputeerde in de provincie Fryslân, voegde daaraan toe: ‘Verbeterde monitoringsystemen en inspecties zijn absoluut noodzakelijk om de naleving van deze voorschriften te garanderen. (…) In samenwerking met Circulair Fryslân bieden wij onze inzichten over de signalering van microplastics aan. Wij stellen de integratie van pelletcertificering voor in bestaande milieumanagementsystemen, passend bij de innovatieve circulaire praktijken van Fryslân.’

Cohesiefonds

Decentrale overheden deden opnieuw een dringende oproep aan de EU-instellingen en EU-lidstaten om de centrale rol van het cohesiebeleid in de uitwerking van Europese wet- en regelgeving te benadrukken. Met het oog op de Europese verkiezingen en na de publicatie van twee cruciale bijdragen aan het lopende debat over het toekomstige cohesiebeleid – het negende cohesierapport van de Europese Commissie en de conclusies van de groep van deskundigen op hoog niveau over de toekomst van het cohesiebeleid – stelt het Comité in een aangenomen resolutie de rode lijnen vast die nodig zijn om de effectiviteit van het regionaal beleid van de EU niet te ondermijnen.

De conclusies uit de resolutie, halen opnieuw het belangrijke punt aan dat het Cohesiefonds geen crisisinstrument is. Dit verhoogt de administratieve complexiteit van het cohesiebeleid en leidt ertoe dat het cohesiebeleid in toenemende mate wordt gezien als een ondersteunend mechanisme voor nationaal (crisis)beleid, in plaats van waarvoor dit beleid in het leven is geroepen: een instrument voor de economische, sociale en territoriale samenhang van de Europese regio’s.

Ondanks dat de uitvoering van de huidige programmeringsperiode van het cohesiebeleid nog plaats vindt, wordt er al nagedacht over de toekomst van het cohesiebeleid na 2027. Op basis van het cohesierapport van de deskundigen en de input van de Raad, het Europees Parlement en het Comité, zal de Commissie rond 2025 tot een nieuw wetgevingskader komen voor het cohesiebeleid na 2027.