154e plenaire sessie van het Comité van de Regio’s: cohesiebeleid, duurzame pesticiden en vaardigheden in plattelandsregio’s

Posted 20 maart 2023

In Agrofood, Digitalisering, Regionale Economie

De 154^e plenaire zitting van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) vond plaats van 15 tot en met 16 maart 2023. Hier werd de focus gelegd op het nieuwe cohesiebeleid en het duurzaam gebruik van pesticiden. Verder kwamen (digitale) vaardigheden in plattelandsregio’s aan bod.

Nieuw cohesiebeleid

Het cohesiebeleid stond centraal tijdens de 154^e plenaire zitting van het Comité van de Regio’s (CvdR). Op 16 maart 2023 ging de nieuwe Cohesiealliantie van start: deze vernieuwde versie van het samenwerkingsverband dat uit onder meer 12.000 personen, 140 regio’s, 137 steden en districten en 50 verenigingen van regionale en lokale overheden bestaat, pleit voor een sterk cohesiebeleid in de programmaperiode na 2027. Het CvdR is namelijk begonnen met het debat over de toekomst van het cohesiebeleid en hiervoor ook al rapporteurs aangewezen. Zo is Michiel Rijsberman, gedeputeerde van de provincie Flevoland, de nieuwe rapporteur voor het CvdR voor het “do no harm to cohesion”-principe. Het cohesiebeleid staat voor solidariteit met regio’s die structureel te maken hebben met de negatieve gevolgen van de interne markt en voor het corrigeren van economische schokken.

Adrián Ariel Zitelli Ferrari
© European Union / Fred Guerdin — Adrián Ariel Zitelli Ferrari / © European Union

Tijdens het event zei Vasco Alves Cordeiro, voorzitter van het CvdR: “We moeten het cohesiebeleid aanpassen en actualiseren, maar het is erg belangrijk om niet gegijzeld te worden door de discussie over geld. De vraag moet altijd zijn, wat voor soort oplossing we willen voor de uitdagingen die voor ons liggen.” Adrián Ariel Zitelli Ferrari, vertegenwoordiger van Conference of Peripheral Maritime Regions (CPMR), benadrukte: “Het cohesiebeleid moet kansen en ondersteuning bieden aan alle burgers, ongeacht hun locatie. (…) Daarom moet het cohesiebeleid worden gehandhaafd als het belangrijkste investeringsbeleid voor alle regio’s in de EU.”

Om input te verzamelen voor het nieuwe cohesiebeleid, deed de Cohesiealliantie twee oproepen: een voor het invullen van een consultatie over de toekomstige rol en ontwerp van het beleid (tot 15 maart 2023) en een call voor het aanleveren van lokale en regionale best practices op het gebied van cohesie. Deze zullen vervolgens in een interactieve map verschijnen op de website van het CvdR.

Aanscherpen van richtlijn pesticiden

Tijdens de 154^e plenaire zitting, werd het CvdR-advies over het duurzaam gebruik van pesticiden aangenomen. Lokale en regionale politici vinden dat de Europese Commissie de regels over het verantwoord gebruiken van pesticiden nog meer zou moeten aanscherpen. Zo wil het CvdR meer ambitieuze doelstellingen rondom de bescherming van volksgezondheid en het bevorderen van duurzame voedselsystemen en biodiversiteit. Pesticiden kunnen gezondheidsrisico´s met zich meebrengen, wanneer kwetsbare groepen eraan worden blootgesteld. Door pesticiden in bepaalde bufferzones rondom woongebieden van kwetsbare groepen te verbieden, worden pesticiden-gerelateerde ziektes verminderd. Een daling in het gebruik van dure bestrijdingsmiddelen heeft voor boeren tot gevolg dat er meer geld overblijft voor bijvoorbeeld het betalen van de energierekening.

Het CvdR benadrukt met klem dat er voor nationale overheden een belangrijke rol is weggelegd om boeren te helpen bij de overstap naar duurzame pesticiden. Zo kunnen ze maatregelen opnemen in de nationale strategische plannen, als onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Het GLB, dat in 2023 van start ging, pleit voor duurzamere landbouw, groeiende steun aan lokale boeren en meer flexibiliteit voor plaatselijke omstandigheden.

Vaardigheden en plattelandsgebieden

Een goedgeschoolde beroepsbevolking, in het bezit van digitale vaardigheden, is van groot belang. Vooral op plattelandsgebieden blijkt het lastig deze groep mensen aan te trekken of te behouden. Het CvdR nam een advies aan en ging in debat om hier verandering in te brengen.

Een veilige en stabiele digitale infrastructuur, digitale vaardigheden en digitale dienstverlening zijn cruciaal om plattelandsgebieden “slim” te maken, aldus het aangenomen CvdR-advies tijdens de 154^e plenaire zitting. Dit maakt de regio’s sterker en geeft ze veerkracht, waarmee regio’s aantrekkelijker worden voor bedrijven om zich te settelen. Rapporteur Radim Sršeň, burgemeester van Dolní Studénky, vertelt: “Op dit moment hebben we de unieke kans om plattelandsgebieden veel sneller te transformeren dan we ons enkele jaren geleden hadden kunnen voorstellen. (…) Dit houdt in dat doelen, ambities en levenskwaliteitsnormen duidelijk moeten worden gedefinieerd.” Het advies benadrukt het belang van een goedwerkende lange termijnvisie over het Europese platteland (LTVRA), waarin samenwerking tussen plattelandsregio’s op het gebied van slimme oplossingen voorop staat, hetgeen de kwaliteit van leven in regio’s verbetert.

Radim Sršeň
© European Union / John Thys — Radim Sršeň / © European Union

Om talent in Europese regio’s te behouden en aan te trekken, is een aanpak op maat nodig, gevolgd door een sterk cohesiebeleid met een focus op plattelandsgebieden. Dit was de conclusie van het CvdR tijdens hun debat over het Commissievoorstel “Harnessing Talent in Europe’s Regions”. Het voorstel zet zich in voor regio’s die problemen hebben op het gebied van talentenontwikkeling en gevolgen van een “brain drain” ondervinden. Zo zien veel regio’s talentvolle jongeren verhuizen naar de stad om daar te gaan studeren, zonder terug te keren. Vooral om- en bijscholing op het gebied van de digitale en groene transitie, kan volgens het CvdR de groeiende kloof tussen regio’s dichten.