Zeeuwse boeren dragen bij aan de strijd tegen de verzilting van de bodem

Posted 5 december 2022

In Agrofood, Duurzame & Gezonde Leefomgeving

Zeeuwse agrariërs gaan consistent het zoutgehalte van Zeeuws slootwater meten. Kennis over het zoutgehalte in water is erg belangrijk bij het monitoren van de bodemkwaliteit. Zo dragen de boeren bij aan de doelstellingen uit de Europese bodemstrategie. Hoe gaat dit in zijn werk?

Meten is weten

In het zilte Zeeland maken boeren doorgaans gebruik van regenwater. Door klimaatverandering is regenwater niet altijd voorradig op het moment dat dit nodig is en daarom zijn agrariërs steeds vaker aangewezen op water uit sloten. Is dit echter wel zoet genoeg? Om het zoutgehalte van het slootwater in kaart te brengen, gaan Zeeuwse boeren op korte termijn elke twee weken op vaste plekken in sloten rondom hun erf het zoutgehalte meten met een EC-meter.

De gegevens worden verzameld in de Nitraat App, ontwikkeld door Deltares in samenwerking met de provincie Zeeland. De gegevens worden vervolgens gebruikt om beleidsmaatregelen te nemen die ervoor zorgen dat zoet water beschikbaar is op het moment dat gewassen dit nodig hebben. Een voorbeeld is het strategisch plaatsen van stuwen, op plekken waar zout en zoet water elkaar treffen. Hiermee is de inzet van boeren belangrijk voor de natuur en een duurzame landbouw.

Een grotere kennis over het Zeeuwse watersysteem is niet alleen belangrijk voor boeren, ook draagt het bij aan doelstellingen van de Europese bodemstrategie. De verzilting van de bodem is een van de redenen waarom ongeveer 60 tot 70% van de Europese bodems niet gezond is. Om de bodem gezonder te krijgen, is het van essentieel belang om de kwaliteit van de bodem en het oppervlakte- en grondwater te meten. Voor decentrale overheden, met name waterschappen en provincies, ligt hier een grote verantwoordelijkheid. Door boeren in te zetten om de waterkwaliteit te meten en zo bij te dragen aan de kennis van de waterkwaliteit, wordt het monitoren van de bodemkwaliteit gemakkelijker. Dit leidt dan op zijn beurt weer tot passender beleid. Boeren hebben daarnaast baat bij een goede watervoorziening. Zo worden er meerdere vliegen in een klap gevangen.

Europese bodemstrategie

In 2021 publiceerde de Europese Commissie een nieuwe bodemstrategie met twee belangrijke doelstellingen: tegen 2030 moet 75% van de bodem gezond zijn en in 2050 moet dat 100% zijn. Een slechte bodem brengt de voedselveiligheid, de opbrengst van gewassen en de ontwikkeling van medicijnen in gevaar.

Sectoren op het gebied van onder andere milieu, onderzoek en innovatie, energie, mobiliteit en landbouw moeten een belangrijke bijdrage leveren aan de uitvoering van maatregelen. Dit vereist een grote inspanning van (decentrale) overheden om in samenspraak met alle relevante industrieën, stakeholders, bedrijven en burgers tot haalbare doch ambitieuze regels te komen.