Provincies geven gezamenlijk input op de nieuwe Europese bodemgezondheidswet

Posted 31 oktober 2022

Het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP) hebben gezamenlijk gereageerd op de consultatie voor een nieuwe EU-bodemgezondheidswet. De bodem in Nederland is er slecht aan toe. Wetgeving moet het hogere doel van bodemkwaliteit ondersteunen.

Consulatie

Het IPO en het HNP hebben gezamenlijk input geleverd op de consultatie van de Europese Commissie inzake de nieuwe Europese bodemgezondheidswet, die gepland staat voor het tweede kwartaal van 2023. Het IPO en het HNP kijken op een integrale manier naar het dossier bodem, dat meerdere maatschappelijke opgaven raakt. Zo draagt een gezonde bodem bij aan de energietransitie, klimaatadaptatie en grondwaterbescherming.

De reactie gaat in op de inhoudelijke doelstellingen van een dergelijke wet, de verwachte impact op maatschappelijke opgaven in Nederland, de ontwikkeling van het Nederlandse bodembeleid en de toekomstige verantwoordelijkheidsverdeling onder de Omgevingswet. Voorop staat dat het belangrijk is de bodemgezondheid, bodemgebruik en bodemherstel op Europees niveau aan te pakken. Het IPO en het HNP zijn enthousiast over de kansen voor een bodem-brede benadering van beleid, kennisuitwisseling en informatieharmonisatie. Bodemgezondheid moet daarom op een uniforme manier worden gemeten, waarbij de rapportage aan de lidstaten zelf blijft om de administratieve lasten redelijk te houden.

Haalbaarheid

Het IPO en het HNP uiten hun zorgen over de haalbaarheid en de uitvoerbaarheid van een toekomstige bodemstrategie. De Nederlandse bodem is sterk vervuild. Daarmee is het maar de vraag of we aan de geplande doelstellingen binnen bepaald tijdsbestek kunnen voldoen. Dit betreft onder meer de definities die we hanteren. Wat is een vitale bodem en welke parameters horen hierbij?

Het is volgens het IPO en het HNP belangrijk dat er erkenning komt voor hoe vervuild de bodem is. Een goed, wettelijk kader kan helpen de bodem gezonder te krijgen, door een handelingsperspectief te bieden. Het gebrek hieraan werd pijnlijk duidelijk met het stikstofprobleem in Nederland, waarbij sectoren op slot moesten toen Nederland niet op tijd aan de doelstellingen voor toegestane uitstoot voldeed. Een zelfde probleem doet zich voor met de Kaderrichtlijn Water, waarbij het zeer de vraag is of Nederland in 2027 aan de eisen voor waterkwaliteit kan voldoen.

Verder zien het IPO en het HNP een belangrijke, Europese taak in de toelating van chemische stoffen, vastgelegd in de REACH-verordening. Het aantal stoffen dat wordt geproduceerd, groeit harder dan overheden kunnen toetsen en verbieden. Verder pleiten het IPO en het HNP ervoor om waterbodems en uiterwaarden toe te voegen als vorm van bodemgebruik.

Europese bodemstrategie

Gezonde bodems vormen de basis voor het leven op aarde en ons welzijn als mensen op deze planeet, aldus Virginijus Sinkevičius, Eurocommissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij. De nieuwe Europese bodemgezondheidswet die in het tweede kwartaal van 2023 verschijnt, is onderdeel van de bredere Europese Bodemstrategie uit 2021, die voorschrijft dat tegen 2030 maar liefst 75% van de bodem in Europa gezond is en in 2050, de bodemverontreiniging tot nul is teruggebracht.