Nederlandse rapporteurs in 147e plenaire zitting Comité van de Regio’s

Posted 6 december 2021

Tijdens de 147^e plenaire zitting van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) spraken drie Nederlandse rapporteurs – Rob Jonkman, Jeannette Baljeu en Guido Rink – zich uit over het belang van regio’s en steden in de nationale herstelplannen, kunstmatige intelligentie en industriebeleid.

Nationale herstel- en veerkrachtplannen

Op de eerste dag van de plenaire zitting deed Rob Jonkman, wethouder van Opsterland, een krachtige oproep aan Europese lidstaten om serieus werk te maken van de betrokkenheid van steden en regio’s bij de opstelling en uitvoering van het Europese herstelfonds. Hij zei hierover: ‘Hoewel de lokale en regionale overheden vanaf het uitbreken van de pandemie het voortouw hebben genomen bij het bestrijden van de sociaaleconomische gevolgen ervan, worden we maar in zeer geringe mate bij de herstelplannen betrokken. Er is behoefte aan samenwerking, niet aan een gecentraliseerde aanpak.’ In zijn advies pleitte hij voor een nauw partnerschap tussen alle bestuursniveaus om overlappingen met andere EU-beleidsmaatregelen en fondsen te voorkomen. Het advies werd unaniem aangenomen.

Investeringen in kunstmatige intelligentie

De tweede dag van de plenaire zitting startte met opnieuw een advies van een Nederlandse rapporteur. Guido Rink, wethouder van Emmen, stelde dat menselijk toezicht belangrijk is bij de toepassing van kunstmatige intelligentie en deed een aantal concrete aanbevelingen om het voorstel van de Europese Commissie aan te scherpen. Hij betreurde dat in dit voorstel decentrale overheden niet worden genoemd: ‘De duizelingwekkende ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie hebben rechtstreekse gevolgen voor alle burgers en bestuursniveaus. (…) Hoewel de lidstaten de toepassing van de verordening niet zouden mogen dwarsbomen, is adequate raadpleging van lokale en regionale overheden over het gebruik van risicovolle AI-systemen wel een absolute noodzaak.’ Het advies van Rink werd eveneens aangenomen door het CvdR.

Op weg naar een klimaatneutraal Europees industriebeleid

Jeannette Baljeu, gedeputeerde van Zuid-Holland, kwam als derde Nederlandse rapporteur aan het woord en presenteerde haar advies over een nieuw Europees Industriebeleid. De impact van de pandemie gaf aanleiding om het beleid te actualiseren, gericht op herstel en de dubbele transitie naar een groene en digitale industrie. In het advies staat het belang van een meer sector overschrijdende aanpak, gericht op het benutten van lokale capaciteiten, centraal. Deze ‘plaatsgebonden aanpak’ zorgt voor sterkere Europese industriële ecosystemen, die onderling meer verbonden zijn op regionaal en lokaal niveau. Ze sprak: ‘Als deze ecosystemen een dynamische strategie voor slimme specialisatie hebben, wordt regionale innovatie gestimuleerd en wordt er meer geproduceerd in de EU. (…) Dit is heel belangrijk gebleken bij het uitbreken van de corona pandemie. Toen werd duidelijk dat de Europese industrie erg afhankelijk is van globale waardenketens en er ontstonden er cruciale tekorten in strategische markten’. Baljeu kreeg in de plenaire vergadering steun voor haar advies van Tom Berendsen, Europarlementariër voor het CDA.

Bijzondere sprekers

De 147^e plenaire zitting was sowieso een bijzondere vergadering, met op de eerste dag een debat met Emmanuel Macron, president van Frankrijk, over Europa, de rol van regio’s en steden en in het bijzonder ook het aankomende Franse voorzitterschap van de EU in de eerste helft van 2022. Via een live verbinding vanuit het Élysée in Parijs gaf de Franse president een toelichting op het aankomende Franse voorzitterschap van de Raad en ging hij in debat met vertegenwoordigers van het Europees Comité van de Regio’s. Het ging hierbij onder meer over de rechtstaat, de situatie in Noord-Ierland en de energietransitie waar de EU voor staat.

Op de tweede dag sprak Leendert Verbeek, commissaris van de Koning in Flevoland en voorzitter van het Congres van Lokale en Regionale Overheden, over de toenemende taak van decentrale overheden om lokale media te ondersteunen en fake news te bestrijden. Hierbij benoemde hij dat, alhoewel verdere regelgeving nodig is, het van uitermate belang is om het vertrouwen van de burger te herwinnen in de strijd tegen desinformatie: ‘Lokale en regionale overheden zouden op alle fronten een belangrijke rol kunnen spelen bij het aanpakken van deze complexe kwestie, door gebruik te maken van hun nabijheid tot de burgers.’