Groen licht voor Europese regionale investeringsfondsen

Posted 14 december 2020

De afgelopen twee weken bereikten het Europees Parlement en de Raad akkoorden op verschillende Europese investeringsfondsen voor decentrale overheden. Staatssecretaris Keijzer maakte op 8 december in een Kamerbrief bekend hoe de verdeling van middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), React-EU en het Just Transition Fund (JTF) er in Nederland uit ziet. Input over dit onderwerp van gedeputeerde Michiel Rijsberman als rapporteur van het Comité van de Regio’s (CvdR) is overgenomen in het akkoord over EFRO.

Voorlopige akkoorden EU investeringsfondsen

De bereikte akkoorden betreffen de gemeenschappelijke bepalingen voor de invulling van Europese fondsen, EFRO, Interreg, React-EU en JTF. De akkoorden maken duidelijk hoe deze fondsen worden verdeeld, waaraan deze fondsen besteed kunnen worden en hoeveel Europese cofinanciering maximaal is toegestaan per project in de programmaperiode 2021-2027. Middelen uit het herstelfonds React-EU komen in 2021 en 2022 beschikbaar voor een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie. Het JTF helpt regio’s met het verlagen van sociaaleconomische kosten van de groene transitie in gebieden met koolstof intensieve industrieën. Met een begroting van 8 050 miljoen euro zal de zesde generatie Interreg de samenwerking tussen regio’s, burgers en economische actoren bevorderen over de land- en zeegrenzen heen. Voor de grensoverschrijdende Interreg programma’s geldt dat de exacte bedragen nog volgen. De verordeningen worden in de eerste maanden van 2021 afgerond en gepubliceerd onder het Portugese voorzitterschap van de EU.

Verdeling van middelen in Nederland

Op 8 december 2020 stuurde staatssecretaris Keijzer de Tweede Kamer een brief met de verdeling van de middelen uit EFRO, React-EU en JTF binnen Nederland. Het Nederlandse budget voor EFRO bedraagt 506 miljoen euro, bedoeld voor innovatie en een koolstofarme economie. Nederland neemt de Europese allocatiemethodiek over bij de verdeling van EFRO over de twaalf provincies. Het totale budget van React-EU in Nederland bedraagt 220,4 miljoen euro en wordt verdeeld conform de verdeling van de huidige EFRO periode (2014-2020). Voor het JTF is als gevolg van het Europese herstelpakket Next Generation EU het budget voor Nederland verhoogd tot 623 miljoen euro. Dit bedrag wordt verdeeld over acht gebieden in zes provincies. Tijdens de Europese Raad van 10 en 11 december zijn het Meerjarig Financieel Kader (MFK) en het EU-herstelpakket definitief vastgesteld, waardoor de bovenstaande verdeling van middelen in Nederland niet hoeft te worden gecorrigeerd.

Advies over EFRO van gedeputeerde Rijsberman gehoord

Gedeputeerde Michiel Rijsberman (Flevoland) schreef als rapporteur voor het CvdR een advies over de EFRO-verordening aan het Europees Parlement en de Raad. Zijn voorstel voor het verhogen van het percentage aan EFRO-middelen die op nationaal niveau moeten worden aangewend voor duurzame stedelijke ontwikkeling is overgenomen. Daarnaast staat het standpunt van het CvdR om minstens 30% van EFRO te besteden aan vergroening en het tegengaan van klimaatverandering ook in het akkoord.

Akkoorden Horizon Europa en InvestEU

Het Europees Parlement en de Raad bereikten begin december eveneens akkoorden over Horizon Europa en InvestEU. Horizon Europa is het grootste transnationale programma ter ondersteuning van onderzoek en innovatie ooit. Het nieuwe EU-programma voor onderzoek en innovatie beschikt voor de periode 2021-2027 over een begroting van ongeveer 95,5 miljard euro. Het akkoord over InvestEU legt de basis voor een voorspoedig en duurzaam herstel van de Europese economie van de coronapandemie op langere termijn. Het Europees Parlement en de Raad moeten de wetteksten van dit akkoord nog definitief goedkeuren. Bij Horizon Europa en InvestEU is geen sprake van verdeling vooraf en dienen projectaanvragen rechtstreeks in Brussel of Luxemburg te worden ingediend om voor Europese financiering in aanmerking te kunnen komen.